سوند ادراري لوله اي انعطاف پذير جهت تخليه مثانه و جمع آوري ادرار در كيسه ي تخليه مي باشد. كاتترهاي ادراري توسط پزشك و يا پرستار وارد مجراي ادرار فرد مي شوند. كاتتر در مثانه باقي مي ماند، تا ادرار از طريق آن به درون كيسه تخليه شود. ممكن است، افراد به خاطر دلايل مختلفي كه در ادامه به آن اشاره مي كنيم، قادر به تخليه ي مثانه ي خود نباشند.
- افرادي كه به خاطر بزرگ شدن پروستات كم ادرار مي كنند، و يا ادرار نمي كنند، و حتي ممكن است، به خاطر تكرر ادرار مجبور شوند، از سوند ادرار استفاده كنند.
- پس از انجام عمل هاي مختلف جراحي به خاطر آسيبي كه به نقاط مختلف بدن آن ها وارد شده است، نمي توانند سرپا باشد، و يا حتي ممكن است، بعد از ويزيت پزشك در منزل تشخيص داده شود، كه نبايد سرپا شوند، از سوند ادراري استفاده مي شود.
- در بيماري هاي عصبي مختلف از قبيل آسيب هاي نخاعي، و با توجه به اختلالاتي كه در عملكرد مثانه ايجاد مي شود، از سوند ادراري استفاده مي شود.
- در بعضي از روش هاي تشخيصي و درماني و در آزمايش هاي تصويربرداري مي توان از سوند استفاده كرد.
انواع سوند ادراري
از سوند ادراري در موارد زير مي توانيد استفاده كنيد.
- گرفتن نمونه ادرار استريل براي كشت ادرار و بررسي ميزان آلودگي ادرار به ميكروب ها
- اندازه گيري دقيق حجم ادرار
- اندازه گيري حجم ادرار باقي مانده بعد از ادرار كردن
- خارج كردن خون و لخته ها از مثانه در بيماراني كه خون ريزي از مثانه دارند.
- خارج كردن ترشحات چركي و ادرار عفوني در بيماراني كه دچار ادرار عفوني شده اند.
در صورت استفاده ي طولاني مدت از سوند ممكن است، عوارض را براي شما در پي داشته باشد، كه عبارتند از:
- تب
- لرز
- سردرد
- كدر شدن ادرار به خاطر چرك
- سوزش مجراي ادرار يا ناحيه تناسلي
- سنگ هاي مثانه
- آسيب به كليه ها
- عفونت ادراري به خاطر آلودگي يا ورود ميكروب
- كاهش ظرفيت مثانه به خاطر جمع شدن مثانه به دور سوند
- گير كردن سوند به مثانه
- آسيب به پيشابراه و در بعضي مواقع باعث سرطان مثانه نيز مي شود.
- نشت ادرار از سوند
- وجود خون در ادرار
- بدبو شدن ادرار
- كمردرد
- واكنش آلرژيك (مانند لاتكس)
- سنگ مثانه
- خون در ادرار
- آسيب به مجراي ادرار
- آسيب كليه
- سپتيسمي يا عفونت دستگاه ادراري، كليه ها يا خون
عوارض سوند ادراري در زنان
در بيشتر مواقع اسپاسم مثانه در مردان اتفاق مي افتد. اين اسپاسم مي تواند به خاطر آسيب ديدن مثانه از كاتتر به وجود آمده و حسي مانند درد يا گرفتگي شديدي در بالاي ناحيه عانه يا مقعد باشد. هم چنين ممكن است، باعث نشت ادرار از اطراف كاتتر شود. زماني كه براي بيمار اين اتفاق مي افتد، مي توان براي محافظت از تشك يك حوله يا پارچه بر روي آن قرار داد.
زماني كه هنگام استفاده از سوند خون در ادرار بيمار ظاهر شد، و لخته هاي كوچك خون همراه با ادرار از كاتتر ادراري به خصوص بعد از جراحي سرطان پروستات خارج شود، طبيعي است. لخته هاي خون از گلبول هاي خوني تشكيل شده كه براي تشكيل يك توده به يكديگر چسبيده اند. ادرار افرادي كه از كاتتر ادراري استفاده مي كنند، در بعضي از موارد با خون تركيب شده، و رنگي صورتي به خود مي گيرد.
ايجاد عفونت هاي مجاري ادرار در افرادي كه از سوند استفاده مي كنند، شايع مي باشد. زماني كه عفونت ايجاد مي شود، باعث مي شود، تا ميكروب ها وارد بدن بيمار شود، و حتي ممكن است، باعث بروز تب، درد، قرمزي و تورم در يك ناحيه از بدن شوند.
زماني كه بيمار به صورت طولاني مدت از كاتتر استفاده كند، ممكن است، باعث به وجود آمدن درد و يا ناراحتي در بيمار شود. زماني كه احساس كرديد، كه درد و يا ناراحتي در قسمتي از بدن خود دارد، براي درمان مي توانيد با پزشك خود مشورت كرده، و داروي مورد نياز خود را دريافت كنيد.
عوارضي هستند كه شيوع كمتري دارند:
- آسيب ديدن ميزراه هنگام وارد كردن كاتتر
- تنگي ميزراه به خاطر بروز بافت جوشگاه ناشي از مصرف مكرر كاتتر ادراري
- آسيب ديدن مثانه به خاطر شيوه ي نادرست وارد كردن كاتتر
- سنگ هاي مثانه كه معمولا چند سال بعد از مصرف كاتتر به وجود مي آيد.
علائم عفونت سوند ادراري
با توجه به اين كه عفونت هاي دستگاه ادراري هميشه علائم و نشانه ندارند، ولي ممكن است، علائم زير را داشته باشد.
- ايجاد سوزش هنگام دفع ادرار
- عبور مكرر و مقدار كمي از ادرار
- رنگ ادرار تيره
- قرمز بودن ادرار (وجود خون در ادرار)
- بد بو شدن ادرار
- درد لگن در زنان (در مركز لگن)
نكات مهم هنگام استفاده از انواع سوندها
- براي اين كه بتوانيد از ايجاد عفونت در بيماران جلوگيري كنيم، بهتر است، از روش سوند گذاري آسپتيك استفاده كنيم.
- حتماً بايد سيستم جمع آوري ادرار را به دقت ببنديد.
- مراحل نصب سوند را در كوتاه ترين زمان ممكن انجام دهيد.
- قبل از تزريق هرگونه دارو از طريق سوند دستان خود را بشوريد.
- از برداشتن وسايل سنگين خودداري كنيد.
- كيسه ادرار بايد پايين تر از سطح مثانه نگه داشته شود، تا بتواند از به وجود آمدن عفونت جلوگيري كند.
- به هيچ عنوان لوله ي تخليه ادرار نبايد كشيده شود، چون ممكن است، كه اين كار منجر به خونريزي و صدمه به مجاري ادراري شود.
- براي جلوگيري از ايجاد عفونت بهتر است، هر هشت ساعت يك بار كيسه ادرار تخليه شود.
- زماني كه بيمار متوجه شود، كه ادرارش به داخل سوند جريان ندارد، اگر پيچ خوردگي و يا زخم ايجاد نشده باشد، حتماً بايد توسط پرستار بررسي شود، كه مشكل كجاست، و از بروز هر عوارضي جلوگيري كند.
- حتماً از نازك ترين و نرم ترين لوله استفاده براي نصب سوند استفاده كنيد.
- نكته ي مهمي كه بايد به آن توجه داشته كنيد، اين است، كه قبل از هر كاري شرايط استريل (پوشيدن دستكش استريل) رعايت شود.
مراقبت از سوند ادراري در منزل
- بهتر است، براي جلوگيري از ايجاد عفونت مايعات مصرف كنيد. البته قبل از استفاده حتماً از پزشك خود در اين مورد سوال كنيد.
- براي جلوگيري از آلودگي، از جدا كردن لوله ادرار از كيسه ادرار جداً خودداري كنيد.
- زماني كه سوند شما به هر دليلي خارج شد، يا نشت ادرار داشت، براي جايگزين كردن سوند ديگر به هيچ عنوان خودتان كاري انجام ندهيد.
- زماني كه راه مي رويد، لوله ي تخليه را در دست خود حلقه كنيد، و پايين تر از مثانه نگه داريد.
- بهتر است، پوست اطراف سوند را حداقل 2 بار در روز با آب سرد و صابون يا سرم شست و شو بشوييد، تا هرگونه ترشحات و نشت ادرار تميز شود، بعد از انجام اين كار محل را كاملاً خشك كنيد.
- هنگام دراز كشيدن بر روي تخت كيسه ي ادرار را به حلقه پايين تخت آويزان كنيد.
- براي جلوگيري از كشيده شدن سوند آن را به خود بچسبانيد.
- زماني كه به خاطر نصب سوند دچار عفونت، انسداد و... شديد، حداكثر 14 روز مي توان از سوند استفاده كرد، و بايد سوند را كنيد. براي تعويض سوند خود در منزل مي توانيد با كارشناسان مجموعه ي سلامت نوين به صورت شبانه روزي تماس حاصل فرماييد.
بازدید:
